این شماره سوره کوثر
مقدمه:
به مناسبت ماه نزول قرآن، آیه یا آیاتی از قرآن از تفسیر شعاعی از قرآن انتخاب شده که در سی شماره تقدیم حضور می شود. امید است؛ مفید واقع شود. آشنایی با سوره: سوره کوثر صد و هشتمین سوره در مصحف شریف و پانزدهمین سوره در ترتیب نزول است. این سوره از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. این سوره کوچک‌ترین سوره قرآن است و به دلیل سخن گفتن از نعمتی به نام «کوثر» برای پیامبر(ص) در نخستین آیه، کوثر نامیده شده و از پیامبر خواسته است تا در برابر این نعمت بزرگ، نماز بخواند و قربانی کند. سوره کوثر ۳ آیه، ۱۰ کلمه و ۴۳ حرف دارد. این سوره کوچک‌ترین سوره قرآن است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
1 – إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ما به تو كوثر بخشيدهايم. بنا به نقل المیزان، در شان نزول این آیات گفته اند: “این آیات برای تسلی خاطر رسول خدا (ص) نازل شده ، ظاهرا پس از این که فرزندان ذکور پیامبر ص (قاسم و عبدالله ) در کودکی از دنیا رفتند، عاص بن وائل سهمی که ازکفار قریش بود، از روی شماتت گفت: نسل محمد قطع شده و او ابتر و بی دنباله است ، آنگاه خداوند این سوره را در پاسخ او نازل فرمود”. مخاطب سوره رسول الله (ص) است. پیامبر! بی تردید ما به تو خیر و برکت فراوان (کوثر) عطا کردیم.
«کوثر» معانی متعدد دارد و با مصادیقی فراوان تر بکار رفته است؛ از جمله به مواردی به عنوان مصداق اشاره کرده اند: نام نهرى در بهشت مى باشد؛ (مقاییس اللغة). به مردى که سرور و داراى خیر فراوان باشد «کوثر» گفته مى شود؛ (صحاح) برخوردارى از نسلى گسترده، به عنوان بشارت خداوند به پیامبر(ص)؛ برخورداری از تفضل شفاعت به رسول الله (ص). مهم ترین مصداق همان شأن نزول است. گفته اند؛ این سوره اولا، برای تسلى خاطر رسول الله (ص) در برابر انبوه حوادث دردناك و زخم زبان هاى مكرر دشمنان است ثانیا، در اين سوره دو خبر غيبى نهفته است:
اول – عطا شدن كوثر به پيامبر، آن هم در مکه معظمه كه پیامبر (ص) دست خالى بود و فرزند پسر نداشت و این در عظمت و شأن بی مانند فاطمه (س) و علی (ع) است؛
دوم- ابتر ماندن دشمنان او كه داراى فرزندان و ثروتهاى بسيار بودند.
2 – فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ پس براى پروردگارت نماز بگزار و قربانى كن در برابر هر نعمت شکری لازم است و این ادب اخلاقی، الهیاتی و قرآنی است. اكنون كه کوثر به تو عنایت شده است، به منظور شکرانه، براي پروردگارت هم نماز بخوان و هم قرباني كن. این بدان سبب است که نعمت ها حتی برای پیامبر(ص) مسئولیت آور است و باید به فوریت شکر آن را به جای آورد. مقصود از «وانحر»، نحر شتر و قربانی است. همچنین ماده « نحر» به معنای گلوگاه می باشد، سپس عرب آن را به معنای «مقابله با هر چیز» استعمال کرده است. در اینجا نیز که خداوند دستور به ایستادن رو به قبله دارد، در واقع به یکی از شرایط نماز اشاره نموده است. از اینجا معنای احتمالی آیه می شود که در برابر قبله نماز و نیایش داشته باش.
3 – إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ دشمنت خود بى تبار خواهد بود پیامبر! محققا دشمن بدگوی تو «عاص بن وائل» مقطوع النسل است و نسل تو به کثرت و برکت و عزت باقی است. آشکارا و به نحو غیر قابل انکار، راه بقای این نسل به عنوان تفضل پروردگار، تنها فاطمه (س) و علی (ع) و ذریه ایشان بوده است.
الله اعلم سید حسن الحسینی