جامعه ایرانی همزمان با ناکامی‌های فراگیر و بحران‌های متفاوت اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، بیش از هر زمان با ارزش‌های از دست رفته روبروست.
در این نوشتار به اختصار به بررسی موضوع اخلاق به عنوان یکی از ارزش‌های بنیادین انسانی و دینی می‌پردازیم. در ادامه بدون هیچگونه شرح و توصیف و یا سوگیری خاص، به تعدادی از این عوامل پرداخته‌ایم:
عوامل اقتصادی، اجتماعی
1. توسعه نایافتگی و رشد اقتصادی نزدیک به صفر در نتیجه گسترش فقروفاقه، بیکاری، حاشیه‌نشینی و… .
2. تراز منفی در کیفیت و کمیت مهاجرت
3. شرایط ناامن اجتماعی و سیاسی
4. اسارت در دام امنیت و تنازع بقاء
5. جنگ‌های دائمی منطقه‌ای
6. سیستم اداری ناسالم مبتنی بر پارتی و رشوه
عوامل سیاسی / اخلاقیات حکمرانی
1. اتکاء به بنیادگرایی دینی
2. گسترش نگاه جنسیتی و تبعیض آلود
3. نظامی‌گری حکمرانی و پیگیری بقای مبتنی بر سرکوب
4. گسترش دروغ و فقدان صداقت در قول و فعل حاکمیت
5. فقدان داوری‌های عادلانه
6. فساد اقتصادی و اخلاقی مدیران ارشد و وابستگان مافیایی
7. اخلاقیات واکنشی اپوزیسیون
عوامل فرهنگی
1. تعلیم و تربیت نارسا
2. تداوم هویت‌طلبی مذهبی
3. فقدان مدارا و ناتوانی از حل منازعات بین فردی
4. تبدیل انسان اصیل و با عاملیت اصیل، به انسان منفعل، آئینی و پیرو
دین و مذهب
1. رواج غالی‌گری و ناراستی در تعلیمات مذهبی
2. مسکوت گذاشتن اخلاقیات در قرآن
3. عمده ساختن مناسک و احکام (بر پایه سوگواری مداحان)
4. فساد ناشی از اتحاد دین رایج نامنزه با قدرت نامنزه
5. کنارنهادن آسیب‌شناسی دین، انسان‌گرایی قدرتمند دینی، تزکیه و معنویت دین و… .
سید حسن الحسینی